Η ατοπική δερματίτιδα (AD) είναι μια χρόνια φλεγμονώδης δερματοπάθεια που επηρεάζει σημαντικό ποσοστό του πληθυσμού, με αυξημένα ποσοστά στα παιδιά. Η συχνότητά της παρουσιάζει διακυμάνσεις ανά χώρα, ενώ στην Ελλάδα η επικράτησή της υπολογίζεται στο 15-20% των παιδιών και στο 2-5% των ενηλίκων. Αν και συχνά υποχωρεί με την αύξηση της ηλικίας, ένα ποσοστό των ασθενών εμφανίζει συμπτώματα και στην ενήλικη ζωή.
Αιτίες
Η ατοπική δερματίτιδα είναι μια πολυπαραγοντική νόσος με γενετικούς, ανοσολογικούς και περιβαλλοντικούς παράγοντες να παίζουν ρόλο στην εμφάνισή της.
Οι κύριες αιτίες περιλαμβάνουν:
- Γενετική προδιάθεση: Η κληρονομικότητα παίζει σημαντικό ρόλο, με τα παιδιά που έχουν γονείς με ατοπία (άσθμα, ρινίτιδα) να διατρέχουν μεγαλύτερο κίνδυνο.
- Ανοσολογικές διαταραχές: Υπερβολική ανοσολογική απόκριση που οδηγεί σε χρόνια φλεγμονή και ευαισθησία σε αλλεργιογόνα.
- Περιβαλλοντικοί παράγοντες: Ρύπανση, χρήση καπνού και διατροφικοί παράγοντες μπορούν να επηρεάσουν την πορεία της νόσου.
Κλινικά Συμπτώματα
Τα συμπτώματα ποικίλλουν ανάλογα με την ηλικία και τη σοβαρότητα της νόσου. Τα κύρια συμπτώματα περιλαμβάνουν:
- Έντονος κνησμός: Συχνά το πιο βασανιστικό σύμπτωμα, που εμποδίζει τους πάσχοντες να έχουν μία φυσιολογική καθημερινότητα και έναν ποιοτικό ύπνο.
- Ξηρό, φλεγμονώδες δέρμα: Με ερυθρότητα και οίδημα.
- Έκζεμα: Που εντοπίζεται κυρίως στο πρόσωπο, στον λαιμό, στα χέρια και στις καμπτικές επιφάνειες (αγκώνες, γόνατα).
- Πλακώδη εξανθήματα και ρωγμές: Σε σοβαρές περιπτώσεις.
Θεραπεία και Νεότερα Φάρμακα
Η αντιμετώπιση της ατοπικής δερματίτιδας περιλαμβάνει συνδυασμό τοπικών θεραπειών και, για σοβαρότερες περιπτώσεις, συστηματική θεραπεία. Οι νεότερες θεραπείες, που περιλαμβάνουν στοχευμένα φάρμακα, έχουν φέρει επανάσταση στη διαχείριση της νόσου. Είναι σε ενέσιμη μορφή ή σε μορφή χαπιών και αλλάζουν άρδην την πορεία της νόσου.
Τοπικές θεραπείες:
- Ενυδατικές κρέμες: Για τη διατήρηση της υγρασίας και του λιπιδαιμικού φραγμού του δέρματος. Αποτελούν αναπόσπαστο κομμάτι της θεραπείας ανεξαρτήτως της βαρύτητας της νόσου.
- Τοπικά κορτικοστεροειδή και αναστολείς καλσινευρίνης: Για τη μείωση της φλεγμονής, χορηγούνται στις εξάρσεις.
Νεότερα φάρμακα:
Βιολογικές θεραπείες:
Η ντουπιλουμάμπη (dupilumab) είναι η πρώτη εγκεκριμένη βιολογική θεραπεία για τη μέτρια έως σοβαρή ατοπική δερματίτιδα. Στοχεύει στις κυτοκίνες IL-4 και IL-13, μειώνοντας τη φλεγμονή και βελτιώνοντας τα συμπτώματα με ασφάλεια σε μακροχρόνια χρήση.
JAK Αναστολείς:
Τα φάρμακα αυτά, όπως η ουπατασιτινίμπη (upadacitinib) και η μπαρισιτινίμπη (baricitinib), αναστέλλουν τη δράση των ενζύμων Janus κινασών, που εμπλέκονται στη φλεγμονώδη απόκριση. Παρέχουν γρήγορη ανακούφιση από τα συμπτώματα σε σοβαρές περιπτώσεις.
Οι νεότερες θεραπείες προσφέρουν στοχευμένη προσέγγιση στη διαχείριση της ατοπικής δερματίτιδας, παρέχοντας βελτίωση της ποιότητας ζωής σε ασθενείς με ανθεκτικές μορφές της νόσου.
Για περισσότερες πληροφορίες και εξατομικευμένες οδηγίες, εμπιστευτείτε την δερματολόγο σας.